ไฟฟ้าเป็นพลังงานหลักที่มีส่วนสำคัญในการดำเนินชีวิต ไม่ว่าจะเป็นแสงสว่าง ความร้อน การทำงานกับเครื่องจักร ใช้เป็นเชื้อเพลิงสำหรับยานพาหนะในการเดินทาง หรือการใช้งานอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ต่างๆ ล้วนเกี่ยวเนื่องกับพลังงานไฟฟ้าแทบทั้งสิ้น ซึ่งระบบไฟฟ้าที่นิยมใช้กันทั่วไปในประเทศไทย จะแบ่งได้เป็น 2 ประเภท คือ ไฟ 1 เฟส และไฟ 3 เฟส
โซล่าเซลล์ระบบไมโครอินเวอร์เตอร์ สามารถทำงานร่วมกับระบบไฟได้ทั้ง 1 เฟส และ 3 เฟส แต่ก็ต้องเลือกใช้อุปกรณ์โดยเฉพาะตัวไมโครอินเวอร์เตอร์ให้เหมาะสมกับระบบไฟด้วย เพื่อให้มีความเข้าใจเรื่องระบบไฟอย่างถูกต้อง ไม่ว่าจะเป็นด้านการใช้งานและปัญหาที่อาจจะเกิดขึ้น
ซึ่งวันนี้สุมิตรา พาวเวอร์ฯ ได้รวบรวมสาระที่คุณต้องรู้เกี่ยวกับระบบไฟ 1 เฟส และ 3 เฟส สามารถอ่านได้ตามบทความด้านล่างนี้ครับ
ไฟ 1 เฟส (Single-Phase Power)
ไฟ 1 เฟส เป็นระบบไฟฟ้าที่มีสาย 2 เส้น คือ สายไฟฟ้า 1 เส้น และสายนิวตรอน (Neutral) สังเกตได้จากที่มิเตอร์วัดหน่วยไฟตามบ้านทั่วไป ระบบไฟฟ้า 1 เฟส มีแรงดันพลังงานไฟฟ้าที่ 220-230 โวลต์ เหมาะกับที่พักอาศัยขนาดเล็กทั่วไป หรือสถานที่ที่ไม่ต้องการพลังงานไฟฟ้ามาก นอกจากนี้ยังสามารถติดตั้งและดูแลรักษาได้ง่าย
ด้วยข้อดีของตัวไมโครอินเวอร์เตอร์ที่สามารถแปลงไฟฟ้ากระแสตรง (DC) จากแผงโซล่าเซลล์ มาเป็นกระแสไฟฟ้าสลับ (AC) ที่สามารถนำมาใช้งานได้ทั่วไป ซึ่งทำงานร่วมกับระบบไฟ 1 เฟส ได้ดีและมีประสิทธิภาพสูง
ปัญหาที่มักเกิดขึ้นกับระบบ ไฟ 1 เฟส
- การโอเวอร์โหลด (Overload)
หากมีการใช้พลังงานไฟฟ้าเกินกว่าระบบ ไฟ 1 เฟส จะเกิดการโอเวอร์โหลด และทำให้เบรกเกอร์ตัดไฟเพื่อป้องกันอันตราย ส่งผลให้เกิดอุบัติเหตุไฟฟ้าลัดวงจร ไฟไหม้ หรืออุปกรณ์ที่ใช้งานเกิดความเสียหายได้ - แรงดันไฟตก (Voltage Drop)
หากมีการเดินสายไฟยาวมากและใช้งานเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ต้องการพลังงานไฟฟ้าสูงหลายเครื่องพร้อมกัน กำลังจะไฟจะดรอปลงทันทีและอาจเป็นอันตรายต่อเครื่องใช้ไฟฟ้า - ความร้อนสะสม
หากมีการใช้พลังงานไฟฟ้าสูงและเป็นเวลานาน สายไฟและอุปกรณ์ต่างๆ จะเกิดความร้อนสะสม ซึ่งหากใช้สายไฟและอุปกรณ์ที่ไม่เหมาะสมหรือไม่ได้มาตรฐานอาจทำให้เกิดไฟไหม้ได้
ไฟ 3 เฟส (Three-Phase Power)
ไฟ 3 เฟส เป็นระบบไฟฟ้าที่มีแรงดันกระแสไฟฟ้าสูง 380 -400 โวลต์ ซึ่งสังเกตได้จากมิเตอร์วัดหน่วยไฟ ที่โดยมากมักจะมีตู้ครอบเพื่อเสริมความปลอดภัย ซึ่งระบบไฟ 3 เฟส จะมีสายทั้งหมด 4 เส้น ประกอบไปด้วยสายที่มีไฟฟ้า 3 เส้น และสายนิวตรอน (Neutral) 1 เส้น
ระบบไฟ 3 เฟส เหมาะกับสถานที่ต้องการไฟฟ้ากำลังมากๆ หรือโรงงานที่มีเครื่องจักรขนาดใหญ่ นอกจากนี้ยังมีความเสถียรในการจ่ายไฟอีกด้วย
สำหรับการใช้งานไมโครอินเวอร์เตอร์ร่วมกับระบบไฟฟ้า 3 เฟส สามารถทำได้ แต่จะต้องคำนวณและเลือกใช้อุปกรณ์ให้เหมาะสม เพื่อความปลอดภัยและช่วยให้การผลิตไฟเป็นไปได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ
ปัญหาที่มักเกิดขึ้น ไฟ 3 เฟส
- การใช้งานที่ไม่เหมาะสม
เนื่องจากระบบไฟ 3 เฟส มีแรงดันไฟสูง อุปกรณ์หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าที่ใช้ร่วมกันได้จึงมีจำกัด โดยส่วนมากจะเป็นเครื่องจักรขนาดใหญ่ หากนำอุปกรณ์หรือเครื่องใช้ไฟฟ้าสำหรับไฟ 1 เฟส มาใช้ร่วมกัน อาจทำให้เกิดความเสียหายต่ออุปกรณ์และเครื่องใช้ไฟฟ้านั้นๆ ด้วย - อุปกรณ์ในระบบไฟชำรุด
นอกจากการใช้งานให้เหมาะสมแล้ว ยังมีเรื่องของมาตรฐาน ซึ่งเป็นสิ่งสำคัญสำหรับระบบไฟฟ้า หากอุปกรณ์ชำรุดหรือเสื่อมสภาพควรรีบเปลี่ยนเพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นได้โดยไม่คาดคิด
ปัญหาการติดตั้ง
ระบบไฟ 3 เฟส มีความซับซ้อนในการติดตั้งจำเป็นจะต้องใช้ช่าง หรือวิศวกรที่เชี่ยวชาญมาดำเนินการติดตั้งให้
การทำงานร่วมกันของระบบไฟฟ้า และไมโครอินเวอร์เตอร์
โซล่าเซลล์ระบบไมโครอินเวอร์เตอร์ เป็นนวัตกรรมด้านพลังงานสะอาดที่สามารถตอบโจทย์การใช้พลังงานไฟฟ้าได้อย่างมีประสิทธิภาพ ไม่ว่าจะเป็นที่พักอาศัย โรงงานอุตสาหกรรม และการเกษตร ก็สามารถเลือกใช้งานตามความต้องการได้ง่ายกว่าระบบเก่าที่ค่อนข้างซับซ้อนทั้งในด้านการติดตั้งและการดูแลรักษา
ในปัจจุบันไมโครอินเวอร์เตอร์ มีอุปกรณ์รองรับการทำงานร่วมกับระบบไฟทั้ง 1 เฟส และ 3 เฟส สำหรับจุดเด่นของระบบไมโครอินเวอร์เตอร์ยังมีดังนี้
- ใช้พื้นที่น้อย
เนื่องจากตัวไมโครอินเวอร์เตอร์มีขนาดเล็ก และยังถูกติดตั้งไว้ใต้แผง ทำให้ไม่จำเป็นต้องมีห้อง หรือพื้นที่แยกออกมาสำหรับติดตั้งอินเวอร์เตอร์ - เพิ่มหรือลดการติดตั้งได้ง่าย
ระบบไมโครอินเวอร์เตอร์มีการต่อวงจรแบบขนาน แยกการทำงานแบบอิสระ ทำให้การเพิ่มหรือลดการติดตั้งทำได้ง่าย - ง่ายต่อการดูแลรักษา
ตัวไมโครอินเวอร์เตอร์มีมาตรฐานกันน้ำกันฝุ่นระดับ IP67 ทนทานต่อสภาพอากาศที่หลากหลายในประเทศไทย - ตรวจสอบได้แบบเรียลไทม์
ระบบไมโครอินเวอร์เตอร์มีการทำงานร่วมกับอุปกรณ์ส่งข้อมูล สามารถรายงานได้ทั้งประสิทธิภาพการผลิตไฟ การทำงานของอุปกรณ์ และปัญหาต่างๆ ของระบบ หรือเรียกว่าระบบ Monitoring - ปลอดภัยกว่าเดิม
ในการติดตั้งหรือใช้งานไมโครอินเวอร์เตอร์ ปลอดภัยกว่าระบบเก่า เพราะใช้แรงดันไฟต่ำไม่เกิน 60 โวลต์ และยังมีอุปกรณ์ตัดไฟภายในตัวไมโครอินเวอร์เตอร์อีกด้วย
การใช้งานระบบไฟทั้ง 1 เฟส และ 3 เฟส นั้นขึ้นอยู่กับความต้องการพลังงานไฟฟ้า และลักษณะการใช้งานของแต่ละสถานที่นั้นๆ การนำโซล่าเซลล์ระบบไมโครอินเวอร์เตอร์เข้ามาใช้งาน จะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพและเสริมความยืดหยุ่นในการใช้พลังงานไฟฟ้าได้มากขึ้น ทั้งในระดับที่พักอาศัย และระดับโรงงานอุตสาหกรรมขนาดใหญ่
โซล่าเซลล์ ระบบไมโครอินเวอร์เตอร์ ควรมีการคำนวณออกแบบโดยวิศวกร รวมถึงการติดตั้งที่ได้มาตรฐาน เพื่อความปลอดภัยในการใช้งานระยะยาว ซึ่งการมีความเข้าใจในระบบไฟฟ้าทั้ง 1 เฟส และ 3 เฟส รวมถึงการทำงานร่วมกับระบบไมโครอินเวอร์เตอร์ จะช่วยให้ระบบไฟฟ้าทั้งหมดใช้งานได้อย่างมีประสิทธิภาพสูงสุดครับ
